ببینید در این عالم چشم باز می کنید می بینید همه چیز آفت دارد، آفت ندارد؟ بیماری ندارد؟ نابودی ندارد؟ همه چیز آفت دارد، انسان هم آفت دارد، بداند آفت های او چیست؟ بله از نظر بدنی حالا حداقل با ادعا در مقابل بیماری ها، عفونت ها، میکروب ها، ویروس ها یک اطواری از خود نشان می دهیم که حالا این ها چند درصدش واقعیت دارد یا ندارد، آن بحث دیگری است اما بالاخره یک کارهایی را انجام می دهیم خوب هم هست، دفع ضرر احتمالی واجب است اما انسانیت من آفت دارد، آفت هایش چیست؟ چه اندازه در این ها من بهداشت را رعایت کردم؟ آن وقت وظیفه ام چیست؟ این شد دیگر، خودش را بشناسد، مبدأ را بشناسد، مقصد را بشناسد، آفت را بشناسد، وظیفه را بشناسد، تمام علم در این پنج کلمه است، چون این ها لوازم دارد، وقتی که به لوازمش و مقدمه های واجب که واجب است برسیم همه علوم در تحت این ها هست، که در نهایت اگر محاتل نباشد آدم شوم، بعضی می گویند آدم شدن محال است دیگر، نه محال نیست، سهل ممتنع است نه محال، اگر محال می بود که خدا امر نمی کرد اما با همت من، برای من ممکن است محال باشد اما ذاتاً محال نیست.