یادداشت/ تبیین جایگاه دعای هفتم صحیفه ی سجادیه در زندگی انسان

به گزارش روابط عمومی دفتر نماینده ولی فقیه در خراسان جنوبی و امام جمعه بیرجند، حجت الاسلام و المسلمین محمدولی عارفی مسئول دفتر نماینده ولی فقیه در خراسان جنوبی در یادداشتی به جایگاه دعای هفتم صحیفه ی سجادیه در زندگی انسان پرداخت.

بسم الله الرحمن الرحیم

صحیفه سجادیه که به انجیل اهل بیت و زبور آل رسول و اخت القرآن و قرآن صاعد مشهور است کتابی است که در هنگام شکل گیری آن سه معصوم حضور داشته اند، امام سجاد(ع) املاء فرمود، امام باقر(ع) نوشت و امام صادق(ع) گوش داد، امامان معصومی که علم کتاب پیش آنها است( ومن عنده الکتاب) امامان معصومی که ابواب علمی آنان از شدید القوی نشأت می گیرد(علمه شدید القوی) امامان معصومی که علم هر چیزی نزد آنان است( و کل شیءٍ احصیناه فی امام مبین).

صحیفه سجادیه از سرچشمه انوار الهی نشأت گرفته است بنابراین دارای بطون متعدد و مختلف است که دست نوع بشر عادی از ژرفای معارف آن کوتاه است.

ابن شهرآشوب می گوید: وقتی در بصره نزد دانشمند زبان آور و صاحب کرسی درس از فصاحت صحیفه سخن به میان آمد، گفت ” از من فراگیرید تا مثل آنرا برای شما املاء کنم لذا قلم بدست گرفت و سر بالا نیاورد تا مرد.”

صحیفه سجادیه کتابی ذیقیمت است که چون آفتاب می درخشد، در این روزها که ملت عزیز ما از شیوع ویروس منحوس کوید۱۹ یا کرونا رنج می برند، حضرت امام خامنه ای مدظله که مأنوس با گلستان آل طه است، انگشت اشاره را به سوی گلی از گلستان صحیفه سجادیه(دعای هفتم) این گنجینه بی مثال قرار داده و همگان را به آن توجه داد، دعایی که حضرت سجاد(ع) در هنگامی که با حادثه مهمی روبرو می شد یا رنج و سختی پیش می آمد و یا در هنگام افسردگی قرائت می فرمود، زندگی این جهانی انسان با آسایش نیست ولی با آرامش چرا ( لقد خلقنا الانسان فی کبد) انسان وقتی پا به این جهان می گذارد با گرفتاری ها مواجه است، پیشرفت‌های علمی و تکنولوژی نتوانسته برای بشر آسایش بیاورد و گرفتاری‌های وی را برطرف کند بلکه گرفتاری‌های فراوان مرتب زندگی او را تهدید می کند و در بسیاری موارد راه نجات را به روی خود بسته می بیند و آرزوی یک زندگی آرام به صورت خیالی دست نیافتنی شده و این موضوعی است که اکثر قریب به اتفاق مردم جهان امروز با آن دست به گریبانند، پیر و جوان، زن و مرد، عالم و جاهل، فقیر و غنی، شهری و روستایی همه با چنین بحرانی روبرو هستند، این گره کور را چه کسی باید بگشاید، عامل اصلی این وضعیت بحرانی چیست و یا چه کسی است؟

آیا خالق هستی چنین جریانی را برنامه ریزی کرده که باید زندگی با درد و رنج و فشار و غم و اندوه و نگرانی و ناراحتی اداره شود، یا تخلف انسان ها از نظام هستی موجب آن گردیده است در حالیکه نظام خلقت نظام احسن است( فتبارک الله احسن الخالقین)( لقد خلقنا الانسان فی احسن تقویم).

آیا قدرت نجات دهنده ای که بتواند این سونامی را آرام کند و این طوفان را فرونشاند و به نابسامانی ها سامان بخشد وجود دارد و اگر هست چرا فعال نیست، استارت و شروعش از کجا و در اختیار کیست؟ حضرت ابراهیم عرضه می دارد (الذی خلقنی فهو یهدین، والذی هو یطعمنی و یسقین، و اذا مرضت فهو یشفین، و الذی یمیتنی ثم یحیین، والذی اطمع ان یغفر لی خطیئتی یوم الدین، رب هب لی حکما و الحقنی بالصالحین) آنچه در این اظهارات نهایت امید را به درگاه پرودگار نشان می دهد این فراز است ” الذی اطمع ان یغفر لی “، انسانی که هیچ کار شایسته ای ندارد که با آن امید پاداش داشته باشد باید به رحمت خدا طمعکار باشد تا خدا گره از کار او بردارد.

انسان ضعیف که گاهی آب که مایه حیات است او را غرق می کند، گاهی شن های روان غول های آهنین را از کار می اندازد، گاهی طیر ابابیل پیل های قوی هیکل را مثل چلوصافی می کند، گاهی یک پشه به سلطنتی باشکوه خاتمه می دهد، و گاهی یک ویروس که با چشم غیر مسلح قابل روئت نیست زمینیان را مستأصل و خواب راحت را از چشمانشان می گیرد، انسان درمانده دنبال روزنه نجاتی می گردد و در هیمنه ی ابرهای مظلم و تاریکی‌های فوق العاده که بر زندگی او سایه افکنده روزنه امیدی که در ورای آن فضا که آرام و سراسر اطمینان وجود دارد پیدا می شود ( یا من تحل به عقدالمکاره و یا من یفثاء به حدالشدائد) ای آنکه به دستش گره تمام ناراحتی ها و مشکلات گشوده می شود و ای آنکه به قدرتش تیزی و فشار سختی ها کند و آرام می گیرد… چرا برای اینکه تمام طوفان‌ها و سختی‌ها و کوه های سر به فلک کشیده در مقابل قدرت او ذلیل و رامند( و قیل یا ارض ابلعی مائک و یا سماء اقلعی و غیض الماء و قضی الامر و استوت علی الجودی…) (فقال لها و للارض ائتیا طوعا او کرها قالتا اتینا طائعین) پروین اعتصامی می گوید: ما به دریا حکم طوفان می دهیم – ما به سیل و موج فرمان می دهیم، رودها از خود نه طغیان می کنند – آنچه می گوییم ما آن می کنند، سوزن ما دوخت هرجا هرچه دوخت – ز آتش ما سوخت هر شمعی که سوخت، بحر را گفتم دگر طوفان مکن – این بنای شوق را ویران مکن، تیرگی ها را نمودم روشنی – ترسها را جمله کردم ایمنی.

پس چرا این قدرت فعال نیست؟ مولوی تمثیل خوبی دارد: تا نگرید طفلک حلوا فروش – دیگ بخشایش نمی آید به جوش، آنچه امروز برای انسان ها پیش آمده و همه را در زیر سخت ترین فشارها قرار داده، پوسیدگی و زنگ زدگی سیم اتصال به خدا و در بعضی تفکرات لیبرالی و کمونیستی و صهیونیستی و وهابی قطع شدن آن است، بنابراین خداوند چنین وضعیتی را برای مردم اراده نکرده بلکه این وضع نتیجه عمل خود انسان است که رابطه ی خود را با خالق خود ضعیف و یا قطع نموده ( ظهر الفساد فی البر و البحر بما کسبت ایدی الناس لیذیقهم بعض الذی عملوا لعلهم یرجعون، و لو یواخذالله الناس بظلمهم ما ترک علیها من دابه) با این اوصاف اگر کسی به این ویروس منحوس مبتلا شد راه و تصمیم عاقلانه چیست؟ آیا جز مراجعه به پزشک متخصص و بیمارستان است، بدون تردید راه درست همین است.

در جامعه امروز هم هر فرد دردمندی که گرفتار رنج و عذاب و فشارهای روحی گردیده باید به سمت خدا و اطاعت از دستورات او روی آورد و رابطه خود را با خداوند مستحکم کند تا اینکه از این وضعیت ناگوار نجات پیدا کند در غیر اینصورت عوامل ناراحت کننده تشدید می شود و او را به نابودی و هلاکت گرفتار می سازد، پس علت فشارها و سختی ها و ناراحتی های جامعه امروز و دیروز تخلف از نظام الهی و دستورات دینی است که هر کسی در اثر قطع ارتباط با خدای متعال در گرداب شعله های آتش نومیدی می سوزد، ولی در مورد ناراحتی انسان های پاک و حق شناس سختی‌ها و گرفتاری‌ها اینگونه نیست که آرامش و تسلیم و رضا از آنان گرفته شود بلکه ارتباط قوی تر می شود بگونه ای که شعله های آتش را به سردی و سلامت مبدل می کند( قلنا یا نارکونی برداً و سلاماً علی ابراهیم) (فلما اسلما وتله للجبین) ( و اذ بتلی ابراهیم ربه بکلمات فأتمهن قال انی جاعلک للناس اماما) امام حسین علیه السلام هرچه به ظهر عاشورا نزدیکتر می شد چهره اش برافروخته تر و جلوه عشق و دلدادگی او آشکارتر می گردید از منظر چشم زینب همه چیز زیباست، انسان های پاک تسلیم سختیها نمی شوند بلکه شدائد آنها را استوارتر می کند، آنانکه در صراط مستقیمند مورد عنایت ویژه رب العالمینند ( و من یطع الله و الرسول فاولائک مع الذین انعم الله علیهم من الصدیقین و الشهداء و الصالحین و حسن اولائک رفیقا)

کسی که به سوی قله و هدف در حرکت است رنج و سختی می بیند و کسی که از قله به پرتگاه و دره سقوط می کند هم سختی می بیند ( الیه یصعد الکلم الطیب و العمل الصالح یرفعه) (و من یشرک بالله فکانما خر من السماء) لذا این مطلب معین و مبرهن است که از راه گناه هیچ توفیقی حاصل نمی شود سنت الهی تغییر ناپذیر است

حضرت امام سجاد(ع) در این دعای شریف می فرماید: فلا مصدر لما اوردت… آنچه تو بر کسی وارد کرده ای جلوگیری کننده ای ندارد و هرچه را که تو متوجه کسی ساخته ای برگرداننده ای ندارد گشودن و گره زدن به دست توست و کسی را قدرت باز و بستن آنها نیست لذا سنت الهی لا یتغیر است.(ان الله لا یغیرها بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم) ( و اذا ارادالله بقوم سوءاً فلا مرد له و ما لهم من دونه من وال) انسان در هر مقام و موقعیتی که باشد در برابر مشکلات و سختی ها احساس کوچکی و ناراحتی می کند و این یک مطلب طبیعی است سیستم وجودی انسان به گونه ای خلق شده که از اعمال خاصی متاثر می شود و حتی انبیاء و ائمه هدی هم در مقابل توهین و جسارت و شماتت، ظلم و ستم دیگران ناراحت می شوند و در نیکی و محبتها خوشحال می گردند، دعا کردن انسان های پاک و شریف و محبوب خدا برای دریافت امدادهای الهی در جهت یافتن نیروهای تقویت کننده در ظاهر و باطن برای تحقق اهدافشان است آنها انسان های کامل و عزیزی هستند که از خدا می خواهند با هدایت دشمنانشان و یا از بین بردن آنها که کمترین امیدی به هدایتشان نیست فرج خود را نصیب غمدیدگان و ستم کشیده ها نمایند ( و قال نوح رب لا تذر علی الارض من الکافرین دیارا انک ان تذرهم یضلوا عبادک) از این رو رهبر فرزانه ما حضرت امام خامنه ای عزیز توصیه به این دعای عظیم الشأن می نماید و خود به ذیل عنایت حضرت ولی عصر(عج) متوسل می شود که (کشور عزیز ایران) کشور خودش را به ساحل نجات برساند و محبان خویش را از رنج و گرفتاری نجات دهد، انشاءالله، والسلام علی عبادالله الصالحین.